Teknolojinin bireyler için büyük önem taşıdığı toplumumuzda bu durum çocuklar için de aynı önemi taşıyor. Bilgi Çağı’nın getirmiş olduğu bilgiye teknolojik gelişmeler sayesinde hızlı bir biçimde erişiyor oluşumuz ve internet kullanımının her geçen gün artış göstermesi ile birlikte teknolojideki gelişmeler hayatımızın vazgeçilmez unsurları haline gelmiştir.    

Teknolojinin bize sunduklarını doğru ve etkili bir biçimde kullanmak bize aynı şekilde etkili ve faydalı sonuçlar getirebilmektedir. Bununla birlikte, günlük hayatımızı, sosyal ilişkilerimizi ve bizleri etkileyecek düzeyde teknolojiye bağımlı olarak hayatımıza devam etmek bize faydadan çok zarar getiren bir durumdur.

 Yetişkinler için büyük bir önem taşıyan ve ne yazık ki her geçen gün artış göstere teknoloji bağımlılığı çocuklar için de büyük tehdit oluşturmaktadır. Hayat tarzının değişmesi, çalışan anne sayısının artması, oyun kültürünün yerini sanal arkadaşlıkların ve bilgisayar oyunlarının alması teknoloji bağımlığını tetikleyen ve aynı zamanda ebeveynlerin önemle üzerinde durması gereken konulardır. Televizyon ve bilgisayarın artık ev içerisinde en ulaşılabilir teknolojik araçlar olması sebebiyle teknolojiye bağımlılık erken yaşlarda kendini göstermeye başlayan bir sorun halini almıştır. İnternetin bilgi erişimini evlere ve okullara getirmesi sebebiyle çocukların eğitimi üzerinde etkisi büyüktür, fakat internetin doğru kullanılmadığı ve bilgi erişimi yerine sadece oyun ve sosyalleşmek amacıyla kullanılan bir unsur haline gelmesi bağımlılığı tetikleyen önemli bir faktördür. Teknoloji bağımlılığı çocukların fiziksel, duygusal, ve psikolojik sağlığına olumsuz etki verebilecek bir sorun haline gelebilmektedir. Teknoloji bağımlılığının çocuklarda sebep olabilecek fiziksel, psikolojik ve sosyal problemlere bakılacak olursa,

 

Fiziksel Etkileri

·         Görme problemleri, göz bozuklukları

·         Duruş bozuklukları ve iskelet sorunları

·         Hareketsizlikten kaynaklanabilecek diğer fiziksel sorunlar olarak kilo problemi, obezite örnek gösterilebilir.

 

Psikolojik/Sosyal Etkileri

·         Ders dışında internette geçirilen sürede artış olması ve bu duruma bağımlılık geliştirilmesi

·         Uyku düzeninin değişmesi ve uykusuzluğa bağlı olarak çocuklarda görülebilen konsantrasyon eksikliği ve sinirlilik hali

·         İnternette geçirilen zamanla ilgili olarak aileden uyarı aldığı takdirde tepkisiz kalması ve bazen aşırı tepki göstermesi sebebiyle ortaya çıkabilecek aile içi iletişim problemleri

·         Tekrarlanan vücut hareketleri sergilemeye başlaması (olduğu yerde sallanma ya da parmaklarıyla oynama gibi)

·         Bilgisayar, televizyon ya da oyun konsollarıyla geçirdiği sürenin fazla oluşunun sosyal hayatı etkilemesi, arkadaşlarla geçirilen zamanın kısıtlanması. Bu durum, sosyalleşmekten uzaklaşan çocuğun giderek daha içe kapanık hale gelmesini tetikleyebilmektedir.

·         Başkalarıyla iletişim kurmaktan kaçınma ve olumsuz duyguları ifade etmeyi tercih etme

·         Göz teması kurmaktan kaçınma ve ailesiyle birlikteyken sıkkın tavırlar sergileme

Teknoloji bağımlılığının ve bu bağımlılığın giderek arttığı bu dönemlerde bir diğer dikkat çekici unsur da bu durumla bağlantılı olan ve aynı oranda yaygınlık gösteren Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’dur (DEHB).

 

 

Peki ebeveynler bu konuda neler yapmalı?

 

Çocuklar, özellikle denetimsiz ve serbest oldukları ortamda bilgisayar ve diğer teknolojik araçlarla daha fazla vakit geçirme eğiliminde olabiliyor. O yüzden, çocuklarınızın teknoloji bağımlılığı ile başa çıkma ve denetim konusunda bazı ipuçları bu süreçte siz ebeveynlere yardımcı olacaktır:

·         Televizyon izleme ve bilgisayarla vakit geçirme süresini kısıtlamaya özen gösterin.

 

·         İnternet ve bazı televizyon kanalları için kısıtlama getirmek adına şifrelendirin.

 

·         Bilgisayarın ve televizyon ortak zaman geçirilen odalarda olmasına özen gösterin.

 

·         Teknoloji bağımlısı çocukların ilerleyen dönemlerde şiddete eğilimleri önemli psikolojilk sonuçlardan bir tanesidir. Bu bağlamda çocuklara şiddete başvurmadan sorunların nasıl çözülebileceğini ve şiddete yöneldiği takdirde ne gibi sonuçlarla karşılaşabileceği konusunda bilgilendirin.

 

·         Çocuğunuzu sanal arkadaşlıklar hakkında bilgilendirin ve gerektiği ölçüde uyarılarda bulunun.

 

·         Çocuğunuzla internet, bilgisayar oyunları ve televizyonda geçireceği süreyi kısıtlamak adına anlaşma yapın. Birlikte gün ve saatler belirleyin.

 

·         Boş zamanlarını değerlendirmek için birlikte eğlenebileceğiniz ve çocukken ilginizi çeken etkinliklere yöneltin.

 

Burcu YILDIZ

 Psikolojik Danışman Ve Rehber öğretmen